พล.ต.ต.วิชัย มีชื่อเล่นว่า "แต้ม" เกิดวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2498[1] ในครอบครัวชาวนาที่ค่อนข้างยากจน ที่อำเภออุทัย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ด้วยการเป็นลูกคนที่ 4 ในบรรดาพี่น้องทั้งหมด 7 คน โดยที่พ่อแม่เมื่อเสร็จสิ้นจากการทำนาแล้วก็รับจ้างก่อสร้างเป็นกรรมกร [2]

ในวัยเด็กเคยใฝ่ฝันอยากเป็นทหาร เพราะประทับใจจากการที่เห็นทหารในเครื่องแบบนั่งเรือผ่านหน้าบ้านที่อยุธยา เข้าสู่กรุงเทพมหานครแล้ว ได้เข้าเรียนหนังสือที่โรงเรียนบางยี่ขันสงเคราะห์ ซึ่งเป็นโรงเรียนสงเคราะห์ลูกหลานของพนักงานโรงงานสุราบางยี่ขัน ซึ่ง พล.ต.ต.วิชัย เป็นลูกคนแรกด้วยของครอบครัวที่ได้เข้าเรียนหนังสือที่กรุงเทพฯ[2] จากนั้นได้สอบเข้าโรงเรียนเตรียมทหารแล้วแต่ไม่ได้ จึงเข้าเรียนต่อที่วิทยาลัยเทคโนโลยีและอุตสาหกรรมการต่อเรือพระนครศรีอยุธยา จนจบชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5, โรงเรียนนักเรียนพลตำรวจนครบาล รุ่นที่ 25, คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีปทุม, หลักสูตรอบรมโรงเรียนนายร้อยตำรวจสามพรานรุ่นที่ 35, ปริญญาโท สาขาพัฒนาสังคม สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) และศึกษาเพิ่มเติมหลักสูตรนักเรียนนายร้อยอบรม รุ่นที่ 25, หลักสูตรโรงเรียนผู้กำกับการ รุ่นที่ 35 และหลักสูตรการบริหารงานภาครัฐและกฎหมายมหาชน สถาบันพระปกเกล้า (ปรม. รุ่นที่ 6) ได้ติดยศ ร้อยตำรวจตรี (ร.ต.ต.) เมื่อปี พ.ศ. 2524

พล.ต.ต.วิชัย ได้ชื่อว่าเป็นนายตำรวจมือปราบที่มีประวัติการทำงานด้านนี้อย่างโชกโชน เคยวิสามัญฆาตกรรมคนร้ายมาแล้ว 18 ศพ เคยผ่านคดีสำคัญ ๆ มาแล้วอย่างโชกโชน ทั้งในส่วนของนครบาลและภูธร ในยุคที่ พล.ต.อ.เสรีพิศุทธ์ เตมียาเวส เป็นผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ ได้ย้ายไปประจำการที่จังหวัดบุรีรัมย์ และย้ายกลับมาประจำการที่นครบาลอีกครั้ง ในยุคของ พล.ต.อ.ปทีป ตันประเสริฐ เป็นรักษาการผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ[2]

นอกจากนี้แล้วยังเคยเป็นนายเวรของ พล.ต.อ.สุนทร ซ้ายขวัญ อดีตรักษาราชการแทนผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ สมัยเป็นรองผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ

พล.ต.ต.วิชัย เป็นเจ้าของแนวคิดที่แหวกแนวและสร้างความฮือฮาให้สังคม คือ โครงการปะ-ฉะ-ดะ ที่ให้เจ้าหน้าที่ตำรวจเคลื่อนที่เร็วด้วยการใช้รถมอเตอร์ไซด์แบบชอปเปอร์เพื่อเข้าถึงพื้นที่ก่ออาชญากรรมได้อย่างรวดเร็ว[3]

เคยได้รับรางวัลต่าง ๆ มาแล้วมากมาย เช่น รางวัลสืบสวนดีเด่นของกรมตำรวจ ปี พ.ศ. 2539, รางวัลข้าราชการดีเด่นของสมาคมวิชาชีพผู้สื่อข่าวแห่งประเทศไทย ปี พ.ศ. 2543, รางวัลปราบปรามยาเสพติดดีเด่นของ ป.ป.ส.จากสำนักนายกรัฐมนตรี ปี พ.ศ. 2545 และ ปี พ.ศ. 2546 เป็นต้น[4]

ในวิกฤมหาอุทกภัยเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2553 พล.ต.ต.วิชัย ในฐานะผู้บัญชาการตำรวจนครบาล 1 ได้นำกำลังตำรวจชุมชนสัมพันธ์ทั้งชายและหญิงไปจัดแสดงดนตรีที่อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ เพื่อขอรับเงินบริจาคด้วย[5]

ในวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2555 พล.ต.ต.วิชัย ได้รับคำสั่งให้ย้ายไปช่วยราชการที่สำนักงานตำรวจแห่งชาติเป็นเวลา 30 วัน หลังจากก่อนหน้านั้น ได้มีคำสั่งเช่นเดียวกันนี้กับ พล.ต.ท.วินัย ทองสอง ผู้บัญชาการตำรวจนครบาลเช่นเดียวกัน เนื่องจากไม่สามารถจัดการกับการชุมนุมของกลุ่มพันธมิตรประชาชนเพื่อประชาธิปไตย (พธม.) และกลุ่มคนเสื้อหลากสีได้ [6] จากนั้นก็ได้รับแต่งตั้งให้เป็นรองจเรตำรวจแห่งชาติ[7]

ต่อมาในวันที่ 20 กันยายน ปีเดียวกัน พล.ต.ต.วิชัย ได้ยื่นหนังสือลาออกจากราชการ หลังจากคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ได้มีมติกล่าวหา พล.ต.ต.วิชัย เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งผู้บังคับการตำรวจนครบาล 1 กับพวก ว่าใช้อำนาจในตำแหน่งโดยทุจริต จับกุมผู้กล่าวหาแล้วบีบบังคับให้ใช้หนี้เจ้าหนี้พนันมีมูลความผิด[8]

ชีวิตส่วนตัว

พล.ต.ต.วิชัย แม้จะได้รับฉายาว่า มือปราบหูดำ อันเนื่องจากมีปานดำที่ใบหูข้างซ้าย แต่ผู้ใกล้ชิดและผู้ใต้บังคับบัญชาจะนิยมเรียกว่า "ผู้การแต้ม" ตามชื่อเล่น ชีวิตส่วนตัวสมรสกับ นางทิพวรรณ สังข์ประไพ เมื่อสมัยที่ยังรับราชการเป็นตำรวจจะนอนที่ทำงานทุกวัน จะกลับบ้านต่อเมื่อวันหยุดสุดสัปดาห์เท่านั้น[2] มีงานอดิเรก คือ เล่นกีฬา วิ่งออกกำลังกาย และอ่านหนังสือประเภทพ็อคเก็ตบุ๊ค ปัจจุบัน กิจกรรมทางสังคม เป็นประธานของสโมสรฟุตบอลจังหวัดนนทบุรี และเป็นเจ้าของค่ายมวย "ว.สังข์ประไพ" ซึ่งมีนักมวยที่ได้แชมป์ระดับเวทีมาตรฐานทั้งเวทีมวยราชดำเนิน และเวทีมวยลุมพินี[9] มีอาหารที่ชื่นชอบคือ งูเห่า[10]